Multimedia: Aangrijpende Netflix-serie & Helen's Law. Geen vervroegde vrijlating bij zwijgen over o.a. locatie slachtoffer.
Aan de hand van getuigenissen van familie en vrienden worden in deze docuserie van Netflix verdwijningszaken in het Verenigd Koninkrijk gevolgd waarbij het onderzoek naar vermiste personen de mist inging. De serie dateert reeds van 2019, maar de wetgeving die hieruit volgt is net zo aangrijpend en indrukwekkend te noemen. Ook in Nederland zijn gelijke zaken bekend als uit de Netflix-serie. Een cold case waarbij wel een dader is veroordeeld, maar net als bij een vermissing geen lichaam terug is gevonden. De overheid van het Verenigd Koninkrijk heeft het initiatief genomen om wetgeving door te voeren naar aanleiding van een petitie van een nabestaande uit de serie. De petitie bevatte de volgende inhoud:
Marie Mccourt startte deze petitie aan voormalig premier Boris Johnson. Een dierbare verliezen is verwoestend. Een dierbare verliezen door moord is verschrikkelijk. Als nabestaanden de begrafenis wordt ontzegd, veroorzaakt dat onvoorstelbaar lijden. Zelf heeft ze deze nachtmerrie bijna 28 jaar doorstaan. Veroordeelde Ian Simms zit een levenslange gevangenisstraf uit (op overweldigend forensisch bewijs) voor de moord op haar dochter Helen McCourt, 22 jaar oud, op 9 februari 1988 in het Verenigd Koninkrijk. Al bijna drie decennia weigert Simms om de verblijfplaats van Helens lichaam te onthullen - ons de kans ontzeggen om haar de waardigheid van een begrafenis- en rustplaats te geven. De zaak maakte juridische geschiedenis als de derde ooit Britse moordzaak zonder lichaam. Helaas komen dergelijke gevallen steeds vaker voor, aangezien moordenaars zich tot het uiterste inspannen om bewijsmateriaal te verbergen en justitie te ontwijken. Zonder strengere straffen zullen ze blijven stijgen.
In januari 2016 beslist een Parole Board over Simms' verzoek om vrijheid. Zoals het er nu uitziet, vereist het Engelse rechtssysteem niet dat een veroordeelde moordenaar (aan het einde van hun vastgestelde tarief) schuld bekent of de locatie van de stoffelijke resten van een slachtoffer onthult voordat hij wordt vrijgelaten. Als er voorwaardelijke vrijlating wordt verleend, wordt de hoop om haar dochter te vinden misschien nooit gerealiseerd. Geen enkel ander gezin zou deze beproeving moeten meemaken. Moeder McCourt verzoekt dan ook de premier Theresa May en de minister van Binnenlandse Zaken Sajid Javid om de pijn en het leed te erkennen dat de families van vermiste moordslachtoffers hebben berokkend door:
- Vervroegde vrijlating weigeren aan moordenaars zolang ze weigeren de verblijfplaats van de stoffelijke resten van hun slachtoffer bekend te maken
- Weigering van voorwaardelijke vrijlating of vrijlating totdat de moordenaar de locatie onthult (en het herstel mogelijk maakt) van de overblijfselen van hun slachtoffer
Daarnaast wil de nabestaande dat automatisch strafoplegging wordt toegepast voor de zeldzaam toegepaste delicten in het Verenigd Koninkrijk in moordprocessen zonder lichaam
- het voorkomen van de begrafenis van een lijk en samenzwering om het begraven van een lijk te voorkomen
- het wegdoen van een lijk
- het belemmeren van een lijkschouwer
De richtlijn bevat informatie en advies met betrekking tot de taak van het bestuur het niet-openbaar maken van informatie over slachtoffers door gevangenen te overwegen. De betreffende instanties moeten op de hoogte zijn van de wettelijke vereisten om dergelijke zaken waarmee rekening wordt gehouden bij het overwegen van vervroegde vrijlating voor gevallen waarin een van de twee criteria die in de wetgeving zijn vastgelegd, zijn van toepassing. De relevante instanties volgen reeds bestaande richtlijnen met betrekking tot gevallen waarin de verblijfplaats van de stoffelijke overschotten van een slachtoffer nooit is bekendgemaakt, en de verplichting daartoe is nu wettelijk vastgelegd in het Verenigd Koninkrijk. De nieuwe wettelijke eis omvat ook informatie over de identiteit van kinderen in afbeeldingen in zedenzaken. Ook als een veroordeelde niet meewerkt om de identiteiten bekend te maken, wordt de wetgeving toegepast op zijn dossier. De richtlijn staat nu bekend als "Helen's Law" en biedt een pressiemiddel op veroordeelden om mee te werken aan het verstrekken van informatie over slachtoffers.
De wet is van toepassing op alle gevangenen die in vrijheid kunnen worden gesteld die een straf uitzitten voor moord of doodslag of voor doodslag of het nemen of maken van pornografische beelden. Deze wettelijke vereiste is van toepassing wanneer de gevangene een levenslange straf uitzit voor moord of doodslag, of een lagere straf voor doodslag, en de relevantie instanties niet weten waar en hoe het stoffelijk overschot van het slachtoffer is gebleven en de relevante instanties menen dat de gedetineerde informatie heeft over waar, of hoe de stoffelijke overschotten van het slachtoffer zijn weggemaakt (ongeacht of de informatie betrekking heeft op de acties van de gevangene of enig ander individu) die de gedetineerde niet heeft bekendgemaakt aan de relevante instanties. “de geheimhouding van de gevangene”).
In de zaak van de initiatief nemende nabestaande heeft de nieuwe richtlijn geen effect gesorteerd: de veroordeelde is inmiddels in de gevangenis overleden zonder ooit bekend te hebben gemaakt waar het lichaam van Helen McCourt is gebleven. Ook zijn er tegenhangers van de wetgeving, daar het in strijd zou zijn met Artikel 9 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het ook kan zijn dat de veroordeelde echt niet weet waar het slachtoffer is gebleven. Deze zou dan onterecht nog langer gevangen moeten zitten.
Het toekomstige Departementale Taskforce Cold Case & Vermiste Personen zou een verkenning kunnen doen naar de introductie en implementatie van soortgelijke wetgeving in Nederland.
Bekijk hier de petitie van de nabestaande
Bekijk hier het mediabericht
Bekijk hier de serie op Netflix
Bekijk de richtlijn hier
Bekijk het bestuurlijke traject hier
Bekijk de toelichting op de richtlijn
