Waarom oude Nederlandse dossiers in het archief bewaard moeten blijven en een lijst met Nederlandse slachtoffers online moet komen.

Mr. Hans van Straten (de cold casespecialisten weten wie dit is) sprak in 1964 zijn zorgen al uit over het onderwerp "moord". Over dit onderwerp is het Nederlandse publiek slecht gedocumenteerd. Hij herinnerde zich hoe de Haagse Officier van Justitie mr. G.J. de Lint zijn eis van levenslang tegen dokter O. ondersteunde met het argument, dat in zaken als Leidschendam en Grootegast ook levenslang was gegeven. Niemand stond op om te zeggen dat de geachte spreker zich vergiste: in de zaak-Grootegast was de verdachte niet tot levenslang, maar tot twintig jaar veroordeeld. Als juristen van naam zich kunnen vergissen dan is zijn boek en een Cold Case Kennis Centrum geen overbodige weelde. Oude dossiers en cold casespecialisten kunnen nog wel eens een meerwaarde hebben. Dit laat wel een zaak uit de Verenigde Staten zien. Het bijzondere verhaal hoe een jonge man het politiebureau binnen kwam lopen met informatie over een moord van ruim 60 (!) jaar geleden. Rechercheurs hadden geen idee waar de melder het over had en gingen op zoek naar het oude dossier van de moord op Ruth Whitman. 

Een van de vele verdachten van de moord op de zwangere 18-jarige Ruth Whitman 63 jaar geleden is Robert Garrow, de beruchte verkrachter en seriemoordenaar die werd neergeschoten tijdens een ontsnapping uit de gevangenis in 1978. Nu 63 jaar later heeft de politie in de staat New York het lichaam opgegraven van een vermoorde zwangere tiener. Ruth Whitman was net 18 jaar oud toen iemand haar sloeg en haar liet verdrinken in een sloot in de winter van 1959, net buiten Albany, New York. De politie heeft het lichaam van Whitman maandag opgegraven vanaf een begraafplaats in Glenmont om mogelijk het DNA van de verdachte te extraheren in een laatste poging de zaak op te lossen. Onderzoekers - waaronder Sergeant John Santorio van de Colonie Police Department - hopen dat methoden zoals genetische genealogie andere interessante personen zullen uitsluiten van een lange, decennia oude lijst van verdachten. 

"Er zijn talloze verdachten te noemen", vertelde Santorio aan de media. "Er zijn verschillende bewijzen dat ze er ook bij betrokken zijn geweest, maar er zijn geen definitieve conclusies getrokken." Santorio zei dat het vóór DNA-testen "bijna onmogelijk" voelde om meer dan 300 pagina's met verdachten te doorzoeken die in de loop der jaren waren verzameld door meerdere instanties, waaronder de Albany Police en de New York State Police. "Verdachten hebben in deze zaak is geen probleem", zei de politie. "Iets hebben dat ze elimineert of ervoor zorgt dat je je erop concentreert, is het probleem." 

Ruth Whitman werd voor het laatst gezien op 7 december 1959, als onderdeel van een menigte toeschouwers die werd aangetrokken door een grote brand in Lancaster Street in de buurt van haar appartement in Colonie, ten noordwesten van Albany. De verklaringen van getuigen varieerden over met wie Whitman bij de brand was en in welke richting ze daarna mogelijk ging. Een buschauffeur vond de volgende dag het lichaam van Whitman op Sand Creek Road in Colonie. Gelijktijdige rapporten beweerden ten onrechte dat het slachtoffer een sekswerker was, maar de Delmar-krant meldt dat Whitman, voor een verpleeghuis in Albany County had gewerkt toen ze verdween. Uit een postmortaal onderzoek bleek dat Whitman vier tot zes weken zwanger was - iets wat haar verloofde, Nelson Paul, verraste. Onderzoekers zeggen dat het aannemelijk is dat het slachtoffer op het moment van haar overlijden nog niet op de hoogte was van de zwangerschap. 

Paul, nu 82, woont momenteel in Canada; het Cold Case Analysis Center van het College of St. Rose, een particuliere katholieke universiteit in Albany waarvan de studenten de zaak van Whitman hebben onderzocht, geloven dat hij een solide alibi heeft op de avond van de moord. Toch zegt de politie dat hij bekend stond als een zware drinker en later werd veroordeeld voor het doden van een man in Canada. Volgens de media was hij een van de vele mensen die onlangs zijn DNA vrijwillig aanbood om de moordenaar van Whitman te helpen vinden. In de loop der jaren zijn er verschillende verdachten gekomen en gegaan, waaronder een lokale man die ervan wordt verdacht zijn twee kinderen te hebben vermoord en de zwager van Whitman, van wie het gerucht ging dat hij oog had voor Whitman. Een ander was een beruchte serieverkrachter en (uiteindelijk veroordeelde) moordenaar Robert Garrow. Hij was een erkende seriemoordenaar die in dezelfde buurt woonde en mogelijk met Whitman op de plaats van de brand was in de nacht van de moord. 

Volgens de onderzoekers van het College of St. Rose woonde Garrow op het moment van haar dood met zijn pasgetrouwde vrouw op slechts een steenworp afstand van Whitman. Onderzoekers van Albany County spraken met hem over de zaak in het begin van de jaren '60, maar hij was niet meewerkend en werd nooit aangeklaagd. Garrow werd veroordeeld voor zijn eerste verkrachting - die van een tienermeisje wiens vriend hij ook aanrandde - in 1961 en kreeg zeven jaar gevangenisstraf. Hij was voorwaardelijk vrij toen hij in 1973 opnieuw werd gearresteerd voor het verkrachten van twee jonge meisjes. Volgens een archief van de New York Times werd hij op borgtocht vrijgelaten en vluchtte hij uiteindelijk in juli 1973. Garrow stak een van zijn volgende slachtoffers, een 18-jarige kamperende student, dodelijk neer nadat hij hem aan een boom had vastgebonden. In die tijd zette het de grootste klopjacht in de geschiedenis van de staat New York op gang. Hij werd neergeschoten en 11 dagen later aangehouden. 

In augustus, in afwachting van het proces voor de moord op de kampeerder, bekende Garrow aan zijn advocaten dat hij drie andere mensen had vermoord: een man wiens lichaam was gevonden, de vriendin van die man - die hij dagenlang had gekidnapt en verkracht voordat hij haar vermoordde en zich verstopte. En een tienermeisje wiens lichaam hij ook had verborgen nadat hij haar had verkracht en vermoord. De advocaten vonden de lichamen, maar hielden hun locaties voor zichzelf. Daarbij verwijzend naar het privilege van een cliënt-advocaat, terwijl onderzoekers en geliefden uitgebreide zoektochten uitvoerden naar de vermiste 16-jarige en 20-jarige. De zaak werd bekend als "The Buried Bodies Case" en blijft juridische ethische studiemateriaal op universiteiten tot op de dag van vandaag. 

Het lichaam van de vrouw werd gevonden op Thanksgiving 1973 en het lichaam van het tienermeisje werd in december gevonden. Garrow bekende alle vier moorden en zeven verkrachtingen tijdens zijn proces in juni 1974 voor de dood van de 18-jarige man, waarbij hij krankzinnigheid pleitte. De jury veroordeelde hem voor de moord en hij werd veroordeeld tot 25 jaar tot levenslang. Hij werd doodgeschoten tijdens een ontsnapping uit de gevangenis in 1978. De politie zegt dat ze onlangs DNA hebben verzameld van de levende familieleden van Garrow - waaronder zijn zoon en broer - in de hoop het te kunnen vergelijken met mogelijk DNA dat is gevonden bij de opgraving van Whitman. Onderzoekers hadden tijdens het oorspronkelijke onderzoek in 1959 bewijsmateriaal verzameld - vermoedelijk inclusief DNA - van onder Whitman's vingernagels, maar het bewijsmateriaal verdween halverwege de jaren zeventig toen de New York State Police hun hoofdkwartier verplaatste. Onderzoekers hopen bij de opgraving nog meer materiaal van onder Whitman's vingernagels te halen en hopen ze het haar en het bloed van de moordverdachte te vinden. 

Experts hebben ook een mal gemaakt van een wond op Whitman's hoofd. De politie hoopt dat dit zal helpen bepalen of het overeenkomt met het botte uiteinde van een mes dat Garrow naar verluidt bij andere misdaden zou hebben gebruikt. Maar Garrow is niet de enige persoon op de radar van de onderzoekers: ze zijn ook op zoek naar DNA-monsters van ten minste twee andere verdachten, een levende en een dode. De politie verzamelde DNA van de familieleden van de dode verdachte, hoewel ze nog geen contact hebben met de levende verdachte, die naar verluidt momenteel in Florida woont. 

Whitman's familie, waaronder een tweeling en twee zussen, waren aanwezig toen onderzoekers het lichaam van Whitman aan het opgraven waren op de Calvary Cemetery in Glenmont. Na het werk van de lijkschouwer waren dierbaren aanwezig toen Whitman tijdens een katholieke ceremonie op Golgotha ​​​​herbegraven werd. Onderzoekers zullen nu het DNA dat onder haar vingernagels is verzameld naar een laboratorium in Virginia sturen, samen met de DNA-monsters die zijn verzameld van enkele familieleden van de verdachten. Dit was een onderzoeksstap die het onderzoeksteam altijd had overwogen - en het is in ieder geval een drastische maatregel om een ​​lichaam op te graven. Voor het onderzoeksteam is dit de laatste poging om DNA-bewijs te verkrijgen.

DNA-testen werden mogelijk gemaakt toen het onderzoeksteam $ 10.000 ontving van Season of Justice, een non-profitorganisatie die financiering verstrekt aan opsporingsinstanties die cold cases willen oplossen. De politie zegt dat het tot 24 weken kan duren om de resultaten van het DNA-onderzoek te krijgen, en daarna zullen ze beslissen hoe ze verder gaan met het strafrechtelijk onderzoek. Niet uit te sluiten is dat de dader nog leeft na 63 jaar. 

In Nederland is nog geen zicht op alle cold cases en zijn niet alles cold cases online beschikbaar. 

Bekijk het mediabericht
Bekijk de website van Season of Justice
Bekijk de website van de New York State Police

Robert Garrow uit Syracuse wordt uit de gevangenis van Hamilton County gedragen voor het begin van zijn proces voor de vermeende moord op de 18-jarige Philip Domblewski. Foto: Getty Images