Duitse cold case overval opgelost. Gepensioneerde rechercheurs teruggehaald. DNA-monster was al vernietigd. Voor speekselmonster geen verwijderingstermijn.

De 56-jarige verdachte reageerde verrast toen het Cold Caseteam deze week aanbelde in Vingst in Duitsland. De cold caserechercheurs toonden de man uit Keulen een arrestatiebevel voor een misdaad die meer dan 35 jaar geleden plaatsvond – en arresteerden hem. "Ik kan het me niet herinneren, ik heb er niets mee te maken", zei de man volgens Markus Weber (foto) van de Keulse politie. Maar het Openbaar Ministerie beschuldigt de man uit Keulen van een poging tot overval in Ehrenfeld, die plaatsvond in mei 1987. Het bewijs lijkt overweldigend, zodat de rechter hem in voorlopige hechtenis nam. 

De verdachte riskeert een levenslange gevangenisstraf, maar ook kan hij nog worden veroordeeld volgens het jeugdstrafrecht, aldus officier van justitie Bastian Blaut. De man was 20 jaar oud op het moment van het misdrijf. Tot de leeftijd van 21 jaar kan - afhankelijk van de mentale ontwikkeling van de verdachte - een straf worden opgelegd op grond van het jeugdstrafrecht. Deskundigen moeten daar nu over beslissen. 

De verdachte zou destijds een toen 50-jarige man dodelijk hebben verwond in zijn appartement en hem van enkele honderden Duitse marken hebben beroofd. Het slachtoffer overleefde het misdrijf, maar stierf in 2013. Het cold caseteam meldt dat hij nooit volledig hersteld is van de gevolgen van de klap op het hoofd. Op een maandagochtend eind mei 1987 troffen buren de 50-jarige, werkloze huisschilder Klaus-Dieter M. zwaar gewond en onder het bloed aan in zijn appartement. Volgens het onderzoek was hij neergeslagen. Hoewel getuigen destijds al hadden gezien dat het slachtoffer die avond met een jonge man naar huis was gekomen, was er zelfs een vrij gedetailleerde beschrijving van de onbekende bzoeker. De politie controleerde vervolgens 25 mannen die op de tekening leken, maar de vermeende dader zat er niet tussen. 

Hoewel het slachtoffer het misdrijf overleefde, raakte hij zo ernstig gewond dat hij later geen concrete herinneringen meer aan de avond had en daardoor niet kon helpen bij het ophelderen van de zaak. Meer dan drie decennia was er geen hot lead naar de dader - totdat de zogenaamde cold case-rechercheurs van het Landelijk Recherchebureau Nordrhein-Westfalen (LKA) een paar maanden geleden het oude onderzoeksdossier weer oppakten. Ze stelden voor om het destijds moordwapen, een soort trofee, te onderzoeken met nieuwe methoden op mogelijke DNA-sporen van de dader. Het werkte en er was meer: ​​bij vergelijking met de DNA-databank van de Federale Recherche (BKA) was er een treffer, het genetisch materiaal kwam overeen met de 56-jarige verdachte uit Vingst. Zijn DNA stond in de database van een ander eerder gepleegd misdrijf. 

Verder is meer bewijs voorhanden voor de verdachte. In 1987 zou hij eruit hebben gezien als de persoon die de politie zocht naar aanleiding van een compositietekening. Hij heeft volgens getuigen ook de bijnaam "Jimmy" - zo noemde de bezoeker van het slachtoffer zich destijds. De verdachte zou in de jaren na de misdaad meerdere kleine vergrijpen hebben gepleegd. De handeling waarvoor hij een DNA-monster moest inleveren is zo lang geleden dat het uit het strafregister is geschrapt. Voor speekselmonsters waren er in dergelijke gevallen echter geen verwijderingstermijnen - ze blijven in de BKA-database. 

Sinds februari 2022 werken vijf rechercheurs van de Keulse Moordcommissie, onder leiding van Markus Weber, aan oude onopgeloste misdrijven, de zogenaamde cold cases. In totaal bijna 200 cold cases. Een landelijk team van het LKA, dat bestaat uit bijna 30 gepensioneerde rechercheurs die na hun pensionering zijn teruggehaald, controleert cold cases in het hele land op nieuwe onderzoeksmogelijkheden. Ook adviseren zij de teams hoe verder te gaan met de cold cases. De zaak uit Ehrenfeld is de eerste van deze 200 zaken in Keulen die nu is opgelost - en de derde in heel Nord Rein Westfalen. Dat was "een heel mooi succes", zegt de politiechef van Keulen, Falk Schnabel.  "Zolang er een sprankje hoop is, is opgeven voor ons geen optie."

De inzet van "gepensioneerde speurneuzen" loont, zei Nord Rein Westfalen-minister van Binnenlandse Zaken Herbert Reul (CDU). Daarmee komt de politie haar belofte na "bij onopgeloste moorden niet te rusten totdat alle opsporingsmethoden zijn uitgeput". Dat zijn we de slachtoffers en hun families verplicht. 

Bekijk het mediabericht
Bekijk de website van de politie Koln
Bekijk het mediabericht over de oprichting van het cold caseteam