UPDATE: Zaak Tanja Groen onderzoeksdossier. Indrukwekkende zaken om nog op te lossen tussen Nederland en Belgie.
Update 29-12-2022
De Peter R. de Vries Foundation heeft op haar website bekend gemaakt dat de Gouden Tip niet tussen de vele tips zit. Wel gaan de Foundation, politie en justitie verder met de binnengekomen tips en heeft de Belgische media ook de zaak weer opgepakt. Reden hiervoor is dat de betrokkenheid van de Belgische moordenaar Marc Dutroux wellicht een rol heeft gespeeld in de zaak.
Bekijk de update over Tanja Groen
Bekijk het Belgische mediabericht
---------------------------------
Update 10-10-2022
Via de Belgische media wordt bekend dat een week na de arrestatie van Marc Dutroux de Nederlandse politie België al op Tanja Groen attendeerde. Het parket in Neufchâteau werd een week na de arrestatie van Marc Dutroux in 1996 al geattendeerd op een mogelijke link met de in Maastricht verdwenen Tanja Groen (18). Het kreeg ook een uitgebreid sporendossier toegestuurd vanuit Nederland. Journalist Douglas de Coninck meldt het volgende: “Daar het niet is uitgesloten dat Marc Dutroux eventueel debet is aan de verdwijning van Tanja Groen, verzoek ik u indien mogelijk in uw onderzoek hieraan aandacht te schenken.” Met die woorden richtte hoofdagent B.M.F. Renckens van de regiopolitie Limburg-Zuid zich op 19 augustus 1996, een week na de arrestatie van Marc Dutroux, tot onderzoeksrechter Jean-Marc Connerotte in Neufchâteau.
Het verzoek leidde in de maanden en jaren daarna tot een Nederlands-Belgische gegevensuitwisseling, met op 27 oktober 1998 een samenvattend proces-verbaal van 50 pagina’s met een uitgebreid verslag over de verdwijning van Tanja Groen, op 31 augustus 1993 na een studentenfeestje in Maastricht. Het dossier beschrijft haar vingerafdrukken, röntgenfoto’s van haar gebit en aan een kam in haar slaapkamer onttrokken haren.
De sporen zijn nooit getoetst aan de onbekende DNA-sporen die destijds in de woningen en bestelwagen van Dutroux werden aangetroffen. Dat zou nu pas gebeuren, na een door Nederland verstuurd rechtshulpverzoek, zo werd eind vorige week bekendgemaakt.
Paul Marchal, vader van de door Dutroux vermoorde An, zegt te hopen dat het nu daadwerkelijk gaat gebeuren, maar is argwanend: “Telkens als wij op het proces-Dutroux in 2004 vragen stelden over onbekende DNA-sporen, zei men ons: dat is voor het dossier-bis. Dat was een tweede dossier rond open gebleven onderzoeksvragen, waarin ik mij als enige burgerlijke partij heb gesteld. Het dossier is in 2010 afgesloten zonder dat er is doorgezocht op DNA. Ik hoop voor de ouders van Tanja Groen dat het nu wel gebeurt, maar vraag me af: waarom niet eerder?”
-----------------------
Het zijn allebei zaken waar Peter R. de Vries en een select aantal vertrouwelingen om hem heen intensief mee bezig zijn geweest: de moorden op Tanja Groen en de Zweedse meisjes Ann-Louise Jönsson en Gun "Mia" Johannesson. De ene zaak met een slachtoffer in Nederland met een mogelijke Belgische dader, de andere zaak slachtoffers in Belgie met een mogelijke Nederlandse dader. Marc Dutroux en Koos Hertogs worden al jaren genoemd, echter tot op heden hebben politie en justitie nog niet de antwoorden kunnen vinden.
Op 6 oktober 2022 wordt bekend dat politie en justitie verder gaan met het onderzoeken van de mogelijke betrokkenheid van seriemoordenaar Marc Dutroux bij de verdwijning van Tanja Groen. Dat meldt De Limburger. In de nacht van 31 augustus op 1 september 1993 raakte de toen 18-jarige studente Tanja Groen vermist in Limburg. Na een feestje bij studentenvereniging Circumflex pakte ze haar fiets en reed in de duisternis in de richting van het Vrijthof in Maastricht. Vanaf dat moment ontbreekt elk spoor van haar. De Centrale recherche informatie (CRI) in Den Haag onderzocht reeds in 1996 of er verband kon worden gelegd tussen onopgehelderde Nederlandse vermissingen en de Belgische zedenzaken van Marc Dutroux.
Op verzoek van de Belgische justitie opende de CRI de dossiers van de verdwijning van Nederlandse meisjes en kinderen. Reden hiervoor waren de ontdekkingen rond Marc Dutroux. Op 15 augustus 1996 werd de zes dagen tevoren ontvoerde minderjarige, Laetitia Delhez, in zijn huis ontdekt, samen met Sabine Dardenne, die al bijna drie maanden opgesloten zat in de woning. Al snel bleek dat Dutroux ook verantwoordelijk was voor de ontvoering van Julie Lejeune, Mélissa Russo, An Marchal en Eefje Lambrecks, die allen dood werden teruggevonden. Daarnaast had hij ook de dood van zijn handlanger Bernard Weinstein op zijn geweten. Ook betrokken was zijn ex-vrouw Michelle Martin die werd veroordeeld tot dertig jaar gevangenisstraf vanwege haar betrokkenheid bij de zaak-Dutroux. Martin werd op 28 augustus 2012 onder voorwaarden vervroegd vrijgelaten. Op 19 augustus 2022 zijn de voorwaarden opgeheven en is zij volledig vrij. In februari 1997 onderzocht de Belgische justitie verder of Tanja Groen slachtoffer is geworden van Marc Dutroux. Het rechercheteam heeft destijds diverse ouders van tal van vermiste jongeren, onder wie de ouders van Tanja, gevraagd om 'materiële bewijsstukken' te komen bekijken.
Nu zal mogelijk forensisch onderzoek naar de stukken van overtuiging in de zaak van Dutroux wellicht een match brengen met het DNA van Tanja Groen.
Een andere zaak waar de Belgische en Nederlandse justitie en politie nog aan waarheidsvinding zouden kunnen doen met behulp van DNA-onderzoek is de moord op de Zweedse meisjes Gun-Ingeborg Johannesson (18) en Ann Jönsson (19). In 1980 werden twee Zweedse meisjes koelbloedig afgemaakt in de Ardense bossen bij La Roche in Belgie. Het is een dubbele moord die door iedereen vergeten leek. Behalve dan door hun familie en door de politiemensen die er een levenslange frustratie aan overhielden. Tot Koos Hertogs, een beruchte Nederlandse seriemoordenaar, in 2010 op televisie vertelde dat hij weet wie de moorden gepleegd heeft.
'We hebben die dubbele moord op die Zweedse meisjes nooit echt begrepen. Hij leek zo zinloos. Die meisjes waren niet beroofd, er waren geen sporen van seksueel misbruik. Ze leken vermoord zonder reden of motief. Zomaar.' Politieman Claude Gosset is ondertussen met pensioen. Maar begin mei 1980, toen de lichamen van Gun-Ingeborg Johannesson (18) en Ann Jönsson (19) gevonden werden in het bos van Samrée bij La Roche, stond hij als hoofdcommissaris bij de Gerechtelijke Politie in Marche-en-Famenne aan het hoofd van het onderzoek. 'Ik herinner mij nog perfect hoe we die meisjes toen gevonden hebben. Een van de lichamen lag vlak naast een kleine aardeweg in het bos. Ze was doodgeschoten met een kogel in het hoofd. Een klein kaliber. Ze was volledig gekleed, maar haar leren vestje was een beetje opgetrokken.' 'We zijn ervan overtuigd dat ze in een auto is vermoord en nadien naar buiten is gesleurd. Het andere meisje lag een beetje verderop. Ze had nog geprobeerd om te vluchten. Een kogel had haar in het lichaam geraakt. De moordenaar had haar nadien afgemaakt met een tweede kogel. Ook in het hoofd.'
'Die meisjes moeten hun moordenaar gekend hebben', zegt ook Michèle Mons delle Roche. De magistrate was procureur in Marche-en-Famenne. Ten tijde van de dubbele moord stond ze aan het begin van haar carrière. Ze werd in 1981 benoemd als onderzoeksrechter, en een van de zaken die ze erfde van haar voorganger was die mysterieuze dubbele moord. 'Het is een onderzoek waarin we al het mogelijke hebben gedaan', zegt ze overtuigd. 'Al spreken we wel nog over een heel andere tijd, waarin DNA-onderzoek bijvoorbeeld nog helemaal niet mogelijk was. Maar we hadden wel verdachten. Veel verdachten zelfs. Truckers die in de buurt voorbijkwamen, zware gangsters uit de streek zelf.' 'We hebben zelfs een tijdlang gedacht aan een lokale, psychiatrisch gestoorde edelman, die opgesloten zat in een psychiatrische instelling. Wat als die daar op een nacht even ontsnapt is en op die meisjes is gebotst? Maar het draaide allemaal op niets uit.'
Toch verliep het onderzoek aanvankelijk vlotter dan gedacht. Al na een dag hadden de Belgische speurders de identiteiten van de slachtoffers achterhaald. 'Het werd ons nochtans niet gemakkelijk gemaakt, want identiteitspapieren waren er niet te vinden', zegt Gosset. 'Maar een van de meisjes had een juweeltje met haar voornaam op, een Zweedse voornaam. Bovendien vonden we in de kleren een ticket voor een boot tussen Denemarken en Duitsland. Een van onze collega's had die boot ook als eens genomen op vakantie en herkende het ticket. Om 7 uur 's morgens hadden we de lichamen ontdekt, zowat twee uur nadat ze vermoord waren, en tegen 's avonds wisten we wie de slachtoffers waren.' Gun-Ingeborg en Ann waren op het moment van de moord al enkele dagen op reis. De twee vriendinnen uit Göteborg stonden bekend als vrijgevochten jongedames. Hun ouders waren ermee akkoord gegaan dat ze al liftend door Europa zouden trekken, met Spanje als einddoel.
Zweden, Denemarken, Duitsland. Dan met een trucker mee naar Den Haag in Nederland. De Belgische speurders konden in de maanden na de moord het traject van de meisjes vrij precies uittekenen. Ze vonden zelfs een Duitse trucker terug die de meisjes op 6 mei 1980 in alle vroegte had afgezet aan de buitenkant van Den Haag. 'Hij vertelde ons ook dat die twee eigenlijk heel voorzichtig waren', zegt Gosset. 'Terwijl ze 's nachts onderweg waren, gingen ze nooit tegelijk slapen. Een van de twee bleef wakker, om te waken over de andere.'
Het laatste spoor van leven vonden de speurders in het centrum van Den Haag, waar de meisjes die zesde mei nog een kaartje hebben gepost. 'Zo is seriemoordenaar Koos Hertogs bij ons in beeld gekomen als verdachte', zegt Gosset. 'De brievenbus lag net tegenover een bar waar Hertogs elke dag te vinden was. Een opvallend toeval, vonden wij.'
De zaak-Koos Hertogs was op dat moment groot nieuws in Nederland. De Hagenees werd eind 1980 gearresteerd op verdenking van drie moorden op jonge meisjes. In amper twee jaar had hij eerst de 12-jarige ballerina Tialda Visser, dan de 18-jarige studente sport Emy den Boer en ten slotte de 11-jarige scholiere Edith Post vermoord. Kort nadien was hij opgepakt. De bewijslast die de Nederlandse speurders vergaarden, was zo indrukwekkend dat de rechtbank Hertogs tot levenslang veroordeelde. Maar Hertogs zelf gaf geen krimp. De portier van nachtclubs, die door een psychiater werd omschreven als een rasechte psychopaat, bleef ontkennen dat hij ook maar iets met de moorden te maken had. Het heeft hem niet geholpen. Sindsdien - nu al zo'n dertig jaar - zit hij achter de tralies.
'Ontkennen, dat is ook wat hij tegenover ons altijd is blijven doen', zegt Gosset. 'We zijn hem in de jaren tachtig gaan verhoren in Nederland, maar hij bleef volhouden dat hij niets te maken had met die Zweedse meisjes.' Harde bewijzen waren er ook niet. Maar toch zijn de Belgische speurders hem altijd blijven aanzien als mogelijke dader. De puzzel paste gewoon. Het onderzoek wees uit dat die Zweedse vriendinnen voordien ook al op reis waren geweest in Spanje, op de plek waar ook Hertogs vaak verbleef. De lichamen waren gedumpt langs de route die Nederlanders in die tijd volgden om naar het zuiden te rijden. Er was ook de plek waar ze dat laatste kaartje hadden gepost. 'Dat kon toch geen zuiver toeval zijn', was de overtuiging.
De hypothese was dat de meisjes een jaar eerder al in Spanje kennis hadden gemaakt met Hertogs en dat ze hem daarom in 1980 in Den Haag weer hadden opgezocht. 'Misschien wel in de hoop van hem een lift naar Spanje te krijgen', zegt procureur Michèle Mons delle Roche. Ergens onderweg zou het, in die hypothese, dan fout gelopen zijn. Hertogs voldeed aan het profiel van de moordenaar die zomaar kon toeslaan, zonder nood aan een motief. Al was het maar omdat de man zo zwaar verslaafd was aan cocaïne dat hij de meest onvoorspelbare dingen kon doen.
En dan was er nog het mysterie van de oorbel. Een van de Zweedse meisjes miste een oorbel. Ze droeg er maar een in plaats van twee. En laat Hertogs bij zijn andere slachtoffers nu net de oorbellen als aandenken bewaard hebben. 'Alleen hebben we die vermiste oorbel nooit teruggevonden', zegt Gosset. 'We weten zelfs niet zeker of dat meisje die tweede oorbel ooit gedragen heeft.'
'Kort na 1995 ben ik hem zelf nog een tweede keer gaan verhoren', zegt Gosset. Hertogs had toen voor het allereerst toegegeven dat hij inderdaad verantwoordelijk was voor de dood op die drie Nederlandse meisjes. 'We hadden het signaal gekregen dat hij misschien ook tegenover ons meer zou willen vertellen. Maar dat bleek een vergissing. Hij gaf toe dat hij in Spanje meisjes had leren kennen, maar onze Zweedse slachtoffers waren daar volgens hem niet bij. Hij werd zelfs kwaad toen we aandrongen.'
Gosset herinnert zich Hertogs als een imposante man, met een indringende blik. 'Ik ben veertig jaar politieman geweest en ik heb in die tijd veel mensen ondervraagd. Maar deze kerel zou ik in het donker niet willen tegenkomen.' De seriemoordenaar was bovendien geslepen. Een aartsleugenaar ook, en een manipulator. 'We probeerden hem duidelijk te maken dat hij er niets mee te verliezen had de waarheid te vertellen. Maar hij liet zich niet overtuigen.' Vandaar ook dat Gosset de nieuwe bekentenissen op televisie met grote argwaan bekijkt.
Wat is er juist gebeurd? In 2010 stuurde de Nederlandse journalist Peter R. De Vries een oude vriend van Koos Hertogs naar de gevangenis, bewapend met een verborgen camera. De vriend moest het vertrouwen winnen van de seriemoordenaar en hem aan de praat krijgen over zijn misdaden. De operatie werd een succes. Hertogs vertelde niet alleen hoe hij zijn drie gekende slachtoffers had omgebracht. Voor het eerst gaf hij ook toe meer te weten over de dood van Gun-Ingeborg en Ann, de twee Zweedse meisjes. Hij bleef volhouden dat hij de meisjes niet heeft vermoord, maar hij noemde wel de namen van twee kennissen, om privacyredenen op televisie vervangen door twee keer een piep. Dat zouden volgens hem de echte moordenaars zijn. Maar hij heeft de twee nooit verraden om niet van medeplichtigheid te worden verdacht.
De onthulling heeft voor flink wat zenuwachtigheid gezorgd bij het parket van Marche-en-Famenne. 'Natuurlijk is de zaak verjaard', zegt procureur Mons delle Roche. 'Al in 1993 hebben we het dossier officieel afgesloten. Juridisch kunnen we dus niets meer doen. Maar er is ook het menselijke aspect. Misschien is hier een kans om de families van die twee meisjes eindelijk zekerheid te geven. Ik zou die graag willen grijpen.'
De Nederlandse en Belgische justitie en politie zijn nu aan zet om samen met forensisch deskundigen met antwoorden te komen in deze twee cold cases. De forensische mogelijkheden zijn voorhanden.
Bekijk het mediabericht over Tanja Groen
Bekijk artikel rechercheur die martelkamer Koos "de Nederlandse Dutroux" Hertogs ontdekte
Bekijk artikel over Koos Hertogs en de Zweedse meisjes
