Nabestaanden: Een enorme klap nabestaanden cold cases en vermissingen. Minister geeft een vrijbrief aan 1000+ moordenaars.
De afgelopen dagen houdt het kabinet zich bezig met cold cases en vermiste personen. Nadat eerder minister Grapperhaus (VVD) niet op kwam dagen op een dag georganiseerd voor nabestaanden heeft D66 minister Weerwind bepaalde uitspraken gedaan rond de aanpak van cold cases en vermiste personen:
- "Criminelen komen vaker vrij na levenslang: wen eraan." - Franc Weerwind (D66)
- "Tegelijkertijd realiseer ik mij ook, en dat vind ik vreselijk, dat veel zaken onopgelost blijven."- Franc Weerwind (D66)
Bovenstaande uitspraken zouden nadere toelichting behoeven van de bewindspersoon, met name over de aanduiding 'veel zaken'. Om toch cold casezaken en het onderzoek naar vermiste personen meer resultaat te bieden, was de hoop gevestigd op het in het buitenland zeer succesvolle Investigative Genetic Genealogy (IGG) ofwel een onderzoeksmethodiek op basis van forensische genealogie. Nabestaanden, professionals en andere personen en instanties die zich bezig houden met (de aanpak van) cold cases en vermiste personen deden een beroep op de politiek om daadkrachtig aan de slag te gaan met de inzet van genealogische databanken. De minister van Justitie en Veiligheid informeert echter de Tweede Kamer als volgt:
Vragen van het lid Elian (VVD) aan minister van Justitie en Veiligheid over het uitblijven van de verkenning naar het gebruik maken van genealogische databanken bij het oplossen van cold case zaken (kenmerk 2022Z17461, ingezonden op 22 september 2022)
Vraag 1
Herinnert u het antwoord van uw ambtsvoorganger dat in de eerste maanden van 2022 de verkenning naar het gebruik van genealogische databanken bij het oplossen van cold cases met de Kamer gedeeld zou worden?
Antwoord op vraag 1: Ja.
Vraag 2
Waarom is deze verkenning nog niet met de Kamer gedeeld en wanneer kan de Kamer deze verkenning verwachten?
Vraag 3: Wat staat nog in de weg aan het starten van een kleine afgebakende pilot om het gebruik van genealogische databanken bij een cold case en een ongeïdentificeerde dode uit te proberen?
Antwoord op vragen 2 en 3: De eerste stap in deze verkenning was, zoals mijn voorganger uw Kamer heeft bericht, de vraag beantwoorden of een pilot om met behulp van private genealogische DNA-databanken onbekende doden te identificeren, waarbij geen sprake is van een verdenking van een strafbaar feit, mogelijk en zinvol was en zo ja, onder welke voorwaarden. Daarbij was de veronderstelling dat een dergelijke pilot ook een bijdrage zou kunnen leveren aan de discussie over het gebruik van genealogische DNA-databanken in strafzaken. Uit de verkenning blijkt dat er momenteel geen technische belemmeringen zijn om gebruik te maken van de bekende private Amerikaanse genealogische DNA-databanken. Het NFI kan het type DNA-profiel dat de commerciële DNA-databanken standaard gebruiken zelf genereren of dit door een extern Nederlands bedrijf laten doen. De verkenning heeft niet geleid tot meer inzicht in de vraag in hoeverre het gebruik van private
genealogische DNA-databanken meerwaarde heeft in de Nederlandse situatie en in de maatschappelijke lasten en baten. Om dit in kaart te brengen zullen er actuele casussen moeten worden onderzocht. De conclusie van mijn departement en dat van BZK is echter dat het op dit moment niet goed verdedigbaar is dat er een afdoende juridische grondslag is voor een dergelijk onderzoek. Het OM onderzoekt op dit moment – gelet op de ervaringen en rapporten in het buitenland – of en zo ja hoe de genealogische databanken kunnen worden gebruikt in strafzaken. Dit onderzoek zal uiterlijk voorjaar 2023 zijn afgerond. Indien het OM tot de conclusie komt dat het huidige wettelijke kader voldoende ruimte biedt voor een pilot, en we tot inzet overgaan, is het uiteindelijk aan de strafrechter om over de toelaatbaarheid van die inzet een oordeel te geven.
Vraag 4 Bent u het eens met de stelling dat de resultaten uit andere landen veelbelovend zijn en dat hiermee het leed van nabestaanden verzacht kan worden? Zo ja of nee, waarom?
Antwoord op vraag 4: Het betreft complexe materie, dat blijkt ook uit de ontwikkelingen in andere
landen. Ik verwijs u naar hetgeen ik uw Kamer eerder heb gemeld over Zweden. Daarnaast zijn er bij de successen in de Verenigde Staten ook kritische kanttekeningen geplaatst, omdat de reeds bestaande mogelijkheden om te identificeren onvoldoende zijn benut.
Vraag 5 Kunt u deze vragen vóór het commissiedebat strafrechtelijke onderwerpen beantwoorden?
Antwoord op vraag 5: Ja.
Nabestaanden hebben inmiddels gereageerd dat het een klap is voor de nabestaanden van cold cases en vermiste personen. Dat de minister alle hoop met een mokerslag aan gort slaat en een vrijbrief geeft aan de meer dan duizend moordenaars die de maatschappij onveilig maken.
Bekijk mediabericht over uitspraak levenslang
Bekijk de speech over onopgeloste zaken
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 4 oktober 2022
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 13 december 2021
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 22 november 2021
Bekijk het mediabericht in de Telegraaf
Bekijk de speech over onopgeloste zaken
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 4 oktober 2022
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 13 december 2021
Bekijk het antwoord van de minister Justitie en Veiligheid d.d. 22 november 2021
Bekijk het mediabericht in de Telegraaf