Stukken van overtuiging jaren '60, '70 en '80. Overleden seriemoordenaars. Nieuwste DNA-technieken en oudste Nederlandse cold cases?

Het Nederlands Forensisch Instituut is wereldwijd befaamd als het gaat om DNA. De website van het NFI is ook een online kennisbank en archief, onmisbaar bij reviews van cold caseonderzoeken. Met name in de Verenigde Staten en Australië (inmiddels ook Duitsland) worden de pijlen gericht op cold cases uit de jaren '60, '70 en '80. Zaken van zestig, vijftig en veertig jaar oud waarvan kennelijk nog stukken van overtuiging beschikbaar zijn en waar specialisten DNA-materiaal van kunnen gebruiken. Met regelmaat worden verdachten geïdentificeerd in deze oude zaken, waarvan een groot aantal al zijn overleden. Toch biedt het voor nabestaanden antwoorden na decennia onzekerheid. De werkwijze is op dit moment anders dan in Nederland. Niet wordt uitgegaan van een individuele zaak, maar de zaken worden om een bekende seriemoordenaar of zedendelinquent met een tijdlijn gelegd. Dit om te kijken of de (inmiddels overleden) veroordeelde voor nog meer zaken in beeld kan komen. Een kwestie van het DNA van de (overleden) veroordeelde proberen te matchen aan DNA-materiaal uit oude en vergeten stukken van overtuiging. Het NFI beschikt (theoretisch) over het DNA van Nederlandse seriemoordenaars.

Interessant is dan ook te weten in hoeverre DNA van een veroordeelde (overleden) persoon die bekend staat als seriemoordenaar in Nederland nog mag worden gebruikt. Het NFI heeft de juridisch wettelijke voorwaarden in Nederland op een rijtje gezet: 

• Personen die zijn veroordeeld voor misdrijven waar 6 jaar of meer op staat: 30 jaar of 20 jaar na diens overlijden. 
• Personen die bij hun veroordeling een straf hebben gekregen van meer dan 20 jaar: 50 jaar of 20 jaar na diens overlijden.
• Personen die bij hun veroordeling een straf hebben gekregen van levenslang of meer dan 40 jaar: 80 jaar of 20 jaar na diens overlijden.

In Nederland is tot op heden geen (gevalideerde) database beschikbaar met cold cases en vermiste personen, waar bijvoorbeeld kan worden geselecteerd op het jaar van het incident. Dit zou ook inzichtelijk maken in hoeverre justitie en politie nog beschikken over stukken van overtuiging die onderzocht zouden kunnen worden door het Nederlands Forensisch Instituut. In Nederland zou het dan bijvoorbeeld gaan om de volgende seriemoordenaars die mogelijk meer slachtoffers hebben gemaakt:  

• Gerardus Cornelis Spruit 12 januari 1922 – 12 december 1989
  * aangehouden 1974
  
  
• Johannes Marinus (Hans) van Zon 20 april 1942 – 11 mei 1998
  * aangehouden 1967 

• Michel Stockx 17-01-1942 – 25 september 2001
  * aangehouden 1981 - vrijgelaten 1987 - aangehouden 1991

• Jacobus Dirk (Koos) Hertogs 16 december 1949 – 19 juli 2015
  * aangehouden 1980

• Willem van Eijk 13 augustus 1941 – 19 juni 2019
  * aangehouden 1974 - vrijgelaten 1990 - aangehouden 2001

De Nederlandse seriemoordenaars zijn veroordeeld voor tientallen moorden in totaal en naar verluid nog verantwoordelijk zijn voor tientallen andere moorden. 

Wellicht een projectteam vanuit een universiteit ingedeeld met cold casespecialisten vanuit justitie, politie en het NFI in samenwerking met studenten en subject matter experts om a) tot een tijdlijn te komen vanaf 1950 en b) de stukken van overtuiging vanaf 1960 te toetsen op bruikbaarheid en c) het DNA van Nederlands bekendste seriemoordenaars te matchen.   

Bekijk de bewaartermijnen van het DNA van seriemoordenaars hier