Treffend interview met icoon Edward Humes: Het onderwerp Genetische Genealogie krijgt niet de aandacht die het nodig heeft.
Het was de koudste van de cold casegevallen. En toen, toen de tijd rijp was, loste een bescheiden vrouw zonder politie-ervaring het in een avond op. In 1987 ging een jong Canadees stel, Jay Cook en Tanya Van Cuylenborg, op weg naar Seattle in de Verenigde Staten. Het stel ging voor een korte reis op pad die zaken en plezier vermengden. Ze keerden nooit meer terug. Al snel werden hun lichamen gevonden op verschillende locaties en door verschillende oorzaken. De moordenaar verdween in de mist van de Pacific Northwest.
Dertig jaar later leerde een cold case-detective, Jim Scharf, over het ontluikende gebied van genetische genealogie en nam contact op met CeCe Moore. Een expert in het veld die veel van haar tijd besteedde aan het helpen van mensen bij het samenstellen van hun stambomen. Genetische DNA-matching was bijvoorbeeld toegepast bij wat had bewezen dat president Thomas Jefferson de kinderen van zijn slaaf, Sally Hemings, had verwekt. Een interessant methode om dus ook in de moordzaak van het jonge Canadese stel in te zetten.
Met behulp van het DNA van de moordenaar van de plaats delict, voerde Moore reverse-engineering uit aan beide zijden van een stamboom totdat ze het verbindingspunt vond. Scharf verzamelde vervolgens recent DNA uit vuil dat door de verdachte uit een vrachtwagen was gegooid en het bewees dat het overeenkwam met het DNA op de plaats delict uit die tijd. En, voila, de zaak werd gesloten.
De eerste moordzaak waarbij gebruik werd gemaakt van genetische genealogie trok de aandacht van Edward Humes, een journalist die een Pulitzerprijs won en destijds in Seattle woonde. "Ik was geboeid door het idee dat dit revolutionaire middel om mensen te identificeren en geheimen bloot te leggen aanvankelijk werd geminacht door de forensische gemeenschap", zei hij tijdens een recent telefoongesprek met een journalist. “Dit is ontwikkeld door hobbyisten die aan stambomen werken. Moore is een muziektheateractrice en voormalig Barbie-imitator en ze heeft nu meer cold cases opgelost dan wie dan ook.
Het vorige boek van Humes, "Burned", maakte een einde aan het gebruik van een bepaalde methode in strafzaken. De nadruk lag vooral op het "bewijs" van brandstichting dat werd gebruikt om JoAnn Parks ten onrechte te veroordelen voor moord nadat haar kinderen waren omgekomen bij een brand in L.A. County in 1989. Ze kreeg overigens vorig jaar clementie.
Deze keer, zoals Humes in zijn nieuwste boek "The Forever Witness" onderzoekt, is de wetenschap solide en is het potentieel enorm. Vlak voordat Moore de zaak in Seattle oploste, gebruikte een andere baanbrekende onderzoeker, Barbara Rae-Venter, de techniek om de politie te helpen de Golden State Killer eindelijk te pakken te krijgen. Maar zoals Humes ook opmerkt in zijn boek over de doorbraak, werpt het gebruik van genetische informatie angst op bij sommigen die zich afvragen wat de mogelijke inbreuken op de privacy en de reikwijdte van de politie zijn.
Hoe kijkt hij aan tegen het zoeken naar voorouders?
Het kan onvoorziene gebeurtenissen veroorzaken wanneer iemand je een cadeau geeft: "Hé, ik heb dit voor jou op Amazon gekocht." Mensen hebben dingen ontdekt die echt kwetsend waren. Ik zag het op een genealogische conferentie waar een vrouw van in de 70 hoorde dat haar familie niet was wat ze dacht dat het was. Het is schokkend gebruikelijk en behoorlijk traumatisch. En een van die dingen kan zijn - wanneer een rechercheur op je deur komt kloppen. "Oh jee, mijn vierde neef is een moordenaar." Het is een echte doos van Pandora. Er is ook het privacyprobleem. Je zet je DNA in het universum.
Heb hij zelf wel eens spuug in een koker gespuugd voor DNA-onderzoek?
Humes heeft het zelf nog niet gedaan. Hij is ambivalent - hij weet niet zeker of de voorzorgsmaatregelen er al zijn - maar meer te weten komen over je roots is een aantrekkelijk, krachtig idee. Als ik het doe, ga ik het met open ogen tegemoet.
Barbara Rae-Venter komt met haar eigen boek in 2023. Is dit een bemoedigend teken om het begrip van mensen over de methode te vergroten?
Genetische genealogie is gerapporteerd, maar wordt vaak niet echt uitgelegd in de berichtgeving, en hij denkt dat de ogen van mensen er glazig van worden. Boeken kunnen mensen helpen de wetenschap erachter te begrijpen. Dat zal veel meer begrip opleveren. Veertig miljoen mensen hebben deze DNA-testen in de VS gedaan. Mensen denken er niet aan dat ze mogelijk bijdragen aan de ontdekking van een crimineel in hun eigen familie, ook al is het iemand die ze niet kennen. Het is iets dat deel zou moeten uitmaken van het gesprek. Hoe moeten we ons daarbij voelen? Moet het strenger gereguleerd worden? Deze boeken kunnen dat gesprek helpen stimuleren.
Zijn de zorgen over het gebruik van stambomen door de politie legitiem of overdreven?
De wetenschap is supersolide en het is niet alleen wetenschap - het is old-school genealogie met behulp van documenten en sociale media en andere bronnen voor het bouwen van een stamboom. Maar het grotere punt is dat niemand wordt aangehouden op basis van een genetische genealogische bevinding. CeCe Moore reverse-engineerde de stamboom van het DNA op de plaats delict van de vermoedelijke moordenaar, maar ze gingen daarmee niet uit om de verdachte aan te houden. De politie behandelde het alsof het een tip was van iemand die had gebeld. Ze deden vervolgens onderzoek en haalden een DNA-monster uit een weggegooid koffiekopje en gebruikten de beproefde methode van DNA-vingerafdrukken. DNA is sinds de jaren tachtig de correctie geweest voor alle rommelwetenschap - het is slechts een vingerafdruk in onze cellen. Dat is het bewijs dat wordt gebruikt voor de waarschijnlijke reden om de moordenaar aan te houden en aan te klagen.
Wat is het standpunt over de politie die iemands DNA verzamelt zonder bevel, zoals hier?
Het argument is dat DNA speciaal is omdat het zoveel informatie bevat, dus je zou een huiszoekingsbevel nodig moeten hebben. Maar er zijn veel problemen door elkaar gehaald en sommige kritieken voelen onoprecht aan. Als de politie een van deze databases met voorouders zou hacken, zou dat een probleem zijn. Dan krijgen ze genomische informatie over de kenmerken van een persoon en dat is het meest geheime informatie van een individu. Als je creditcard wordt gehackt, krijg je een nieuwe creditcard. Een nieuwe DNA-code krijgen is onmogelijk.
Maar daar doet de politie niet aan.
Is er behoefte aan regulering van wat deze DNA-bedrijven kunnen en moeten deze bedrijven informatie delen met politie of andere burgers?
Je wilt de politie niet in de weg zitten als er iets is dat mogelijk het leven van mensen kan redden, maar er is nu niet veel toezicht. Slechts drie staten in de Verenigde Staten hebben regelgeving, maar meestal zijn er geen grenzen. De staat Maryland had een redelijk goed model als goed uitgangspunt voor anderen. Wat ook problematisch is, is dat deze databases allemaal in particuliere handen zijn. De nationale vingerafdrukdatabase wordt beheerd door het Amerikaanse ministerie van Justitie en is geen onderneming met winstoogmerk. Humes neemt geen standpunt in, maar het is vreemd om deze belangrijke forensische database in particuliere, ongereguleerde handen te hebben. Het moet deel uitmaken van de discussie over hoe we verder gaan. Er zijn problemen met DNA, waarbij mensen iets van elke burger op kunnen oppikken en DNA-informatie kunnen verkopen aan verzekeraars, kredietverstrekkers of potentiële werkgevers. Het kan een hulpmiddel zijn voor spionage of chantage. Daar zouden mensen bang voor moeten zijn. Het zal interessant zijn om te zien hoe dat evolueert. Het onderwerp krijgt niet de aandacht die het nodig heeft. Dus als deze boeken meer hersenkracht zouden brengen voor de mogelijke risico's, dan zou dat geweldig zijn.
