Franse vereniging nabestaanden: Vechten met de politie. Conflicten met justitie. Schulden om advocatenhonoraria. Moeite snappen justitieel onderzoek.

In Frankrijk zijn de ontwikkelingen op het gebied van de aanpak van cold cases en vermiste personen te respecteren als het gaat om daadkracht, snelheid en volharding. Zeker nabestaanden zijn sinds 2003 enorm aan het strijden geweest met name als het gaat om de aanpak van vermiste kinderen. Frankrijk stond er in 2003 slecht voor, maar is anno 2023 een van de meeste innoverende en daadkrachtige justitiele apparaten bij de aanpak van cold cases en vermiste personen. Een goed voorbeeld daarvan is de centralisatie van het nationale cold caseteam, waarin onderzoeksrechters, officieren van justitie en de politie nauw samenwerken. Inmiddels is ook aandacht voor de nabestaanden, waaruit bleek dat deze vaak zonder enige hulp zelf de strijd aan het voeren waren bij de vermissing van hun kind. In de media is nu een terugblik op de ontwikkeling van de aanpak, mede door een vereniging opgezet door nabestaanden. 

Frankrijk kent een behoorlijk aantal onopgeloste zaken en zeker ook seriemoordenaars die in aanmerking komen voor een groot aantal moorden en verkrachtingen. Zo is de zaak van Estelle Mouzin een Franse strafzaak die begon op 9 januari 2003 met haar verdwijning. Estelle Mouzin was een negenjarig meisje dat net van school kwam toen ze verdween. Lange tijd werd deze verdwijning niet opgelost en werd de zaak een cold case. Maar ruim 16 jaar later op 27 november 2019 werd Michel Fourniret, een pedofiele seriemoordenaar die al tot levenslange gevangenisstraf was veroordeeld in Frankrijk, de hoofdverdachte. In 2020 beweerde zijn ex-vrouw Monique Olivier dat hij inderdaad het slachtoffer had vermoord. Op 6 maart 2020 werd deze bewering bevestigd door de bekentenis van Michel Fourniret. 

Elk jaar wordt nog steeds een mars georganiseerd ter nagedachtenis aan Estelle Mouzin. Juridisch gezien zijn er ook positieve ontwikkelingen op het gebied van de aanpak van cold cases en vermiste personen in Frankrijk, mede door de zaak Estelle Mouzin. Al 20 jaar verdedigt de vereniging "Estelle Mouzin" de families van vermiste kinderen. Deze strijd maakte de implementatie van het Kidnapping Alert en de oprichting van een gespecialiseerde landelijk cold caseteam mogelijk. De vereniging is opgezet in maart 2003, twee maanden na de verdwijning van het slachtoffer. 

Wat vader Eric Mouzin en de eerste leden van de vereniging in opstand bracht, was om gedwongen te worden om posters van zijn dochter op bushaltes te hangen, op doorgangsplaatsen, zoals posters van verloren katten. We hadden het idee dat we in een omstandigheid geraakte waarvan we verwachtte dat bij vermiste kinderen er een systeem zou zijn wat werkt. Te denken dat er geen "ontvoeringsalarm" bestond om uit te kijken naar gekidnapte of verdwenen kinderen in die tijd, is verbijsterend”, legt Sophie Renon, voorzitter van de vereniging "Estelle Mouzin", uit.

“We zeiden tegen onszelf dat gezinnen niet alleen in hun hoek moesten blijven zitten, afwachtend wat er wel of niet zou komen in hun vermissingszaak", aldus Renon. Er is contact opgenomen met ouders van vermiste kinderen. Ze legden zelf uit wat er van hun dagelijks leven was geworden: vechten tegen de politie of gendarmeriediensten, conflicterende relaties met justitie, schulden aangaan om advocatenhonoraria te betalen. Ook ondervinden de nabestaanden moeilijkheden om de werking van een gerechtelijk onderzoek te begrijpen. 

In 2003 reisden de leden van de vereniging naar het buitenland, naar de Verenigde Staten en België om te begrijpen hoe andere landen georganiseerd waren. Ze ontdekken het opzetten van een "ontvoeringsalarm". "We hebben dit voorstel in 2003 gedaan aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken, maar we kregen niet de aandacht die we verwachtten", vervolgen Eric Mouzin en Sophie Renon. Pas in 2006 werd in Frankrijk het ontvoeringsalarm ingesteld. 

De vereniging heeft altijd collectief gedacht en haar doelstellingen hebben niet langer alleen betrekking op de verdwijning van Estelle Mouzin, maar op de kwestie van de justitiële behandeling van zorgwekkende verdwijningen van kinderen. “Sinds de oprichting van de vereniging hebben we campagne gevoerd voor het creëren van gerechtigheid voor vermiste kinderen, het creëren van een nationaal dossier dat alle vermiste kinderen op het grondgebied en over de grenzen samenbrengt, evenals de verbetering van begrafenissen onder X.” Gezinnen steunen is natuurlijk een van de battles van de vereniging. Al snel organiseerde de vereniging in Parijs de eerste nationale dagen van vermiste kinderen op 25 mei. 

Vanaf 2006 stelde de vereniging de kwestie van verbetering van het Kidnapping Alert-systeem aan de orde met de problematiek van grensoverschrijdende ontvoeringen. Ook wordt gewerkt aan de centralisatie van data. "We willen het voorbeeld van de Amerikaanse en Belgische modellen volgen om ze in Frankrijk te implementeren", legt Sophie Renon uit. Achttien jaar na de verdwijning van Estelle, in maart 2021, werd een reflectiedossier over de centralisatie van gegevens geïnitieerd door officier van justitie Dallest uit Grenoble. "Dit rapport werd ingediend in maart 2021. De wet die als resultaat had de oprichting van het gespecialiseerd cold casecentrum (in Nanterre) kwam in december 2021 en het uitvoeringsbesluit kwam in maart 2022", kondigt Eric Mouzin aan.

“Het is een Frans meesterwerk. We realiseren ons het indrukwekkende aantal onopgeloste zaken. En zelfs de mensen die in dit werkveld zitten, weten niet hoe ze het aantal gevallen moeten inschatten dat ze zullen krijgen”, zegt Sophie Renon. Volgens Didier Seban, advocaat van Eric Mouzin, specialist in serie- en onopgeloste misdaden: “Dit nieuwe centrale cold casecentrum is een belangrijke nieuwigheid. Het moet mogelijk zijn criminele routes van daders uit te zetten. Het stelselmatig registreren van het DNA van vermiste kinderen in de nationale database om vergelijkingen te kunnen maken is positief, maar het is een gigantische klus. Wat betreft de registratie van het DNA van de mensen die onder X zijn begraven, de wet voorziet daarin, maar de aanklagers passen het nog zelden toe."

En dezelfde mening aan de kant van Richard Delgenes, de advocaat van Monique Olivier (ex-vrouw van seriemoordenaar Michel Fourniret): "Een misdaad in de vergetelheid laten raken, vernietigt een familie gedurende drie generaties. We kunnen het ons niet veroorloven om te leven tot de moordenaar is gevonden. Mijn strijd betreft verwaarloosde zaken en de strijd tegen statistieken en cijfertjes, die officieren van justitie en rechters verplichten zaken te bevoordelen die snel resultaat kunnen opleveren. Zelfs met het nieuwe landelijke cold caseteam, ook na de Estelle-affaire, zal deze strijd doorgaan." 

Na 20 jaar vechten om het kleine mslachtoffer te vinden en alle verdwijningen van kinderen rechtvaardig te verdedigen organiseert de vereniging haar allerlaatste witte mars op zaterdag 7 januari 2023 rond 15.30 uur in Guermantes. "We hoeven niet langer te zeggen "help ons Estelle te vinden"", meent Sophie Renon. Als deze mars de laatste is gewijd aan Estelle Mouzin, stopt de vereniging haar acties niet. “Wij geloven dat de vereniging met haar expertise nu andere gezinnen ondersteuning kan bieden. We zullen vastbesloten blijven instellingen en overheidsinstanties bewust te maken om de bescherming van onze kinderen te waarborgen."

Zo zullen Sophie Renon, Eric Mouzin en alle leden een informatiepunt blijven voor gezinnen die ook de verdwijning van een kind meemaken. De vereniging zal ook haar strijd voortzetten, zoals de wens om een ​​structuur te creëren die justitie en politie moet samenbrengen en zo het delen van informatie en middelen zou bevorderen om onderzoeken sneller te laten verlopen. Ook de communicatie met nabestaanden is een belangrijk doel van de vereniging. 

Bekijk het mediabericht
Bekijk de pagina over de verdwenen Estelle Mouzin
Bekijk de Franse versie van Amber Alert 
Bekijk de website van de Franse DNA-databank