Verdachte kindermoord klaagt cold caseteam aan: "Vals bewijs" gekoppeld aan (genealogisch) verwantschapsonderzoek DNA.
Het was een doorbraak die de krantenkoppen haalde in een van de meest frustrerende cold cases van de staat Rhode Island in het noordoosten van de Verenigde Staten: een man uit Central Falls werd beschuldigd van moord op de dood van een 10-jarig meisje in 1988. Maar bijna net zo snel als de krantenkoppen in de zomer van 2019 werden gedrukt, begon het onderzoek zich te ontrafelen en onthulde de media dat een zwak DNA-verband verdachte Joao Monteiro in verband had gebracht met de verdwijning van Pawtucket derdeklas scholiere Christine Cole. Nu zijn het onderzoek en de aanhouding van de verdachte Monteiro het onderwerp van duellerende moties in de Amerikaanse districtsrechtbank, waar Monteiro de Pawtucket-politierechercheur Sue Cormier, haar superieuren, de forensisch analist Tamara Wong van het stads- en staatsdepartement van Volksgezondheid aanklaagt. De verdachte beweert dat ze hem hebben belasterd door bewijsmateriaal te verzinnen en hem ten onrechte aan te houden en hem hierdoor voor altijd bestempelen als een kindermoordenaar.
"Deze zaak gaat over wat er kan gebeuren als overheidsfunctionarissen denken dat ze onbeperkte macht hebben om iemand schuldig te verklaren en vervolgens bewijsmateriaal verzinnen om hun theorie te bevestigen", schreef Mark Loevy-Reyes, een lid van Monteiro's juridische team. De zaak, zeggen ze, illustreert een minachting voor Monteiro's onschuld in de wens om "de misdaad ten koste van alles op hem af te schuiven". Terwijl de aanklacht wegens moord tegen Monteiro werd afgewezen, zorgde de gevolgen ervoor dat hij zijn baan waar hij al 15 jaar werkte verloor en dakloos werd, zeggen zijn advocaten. Ze beweren dat de rechten van Monteiro zijn geschonden en willen dat de zaak wordt beslist door een jury.
De staat en de stad wierpen tegen dat de rechtszaak moest worden afgewezen, dat Monteiro met een gegronde reden werd aangehouden en dat ze recht hebben op gekwalificeerde immuniteit, bescherming die ambtenaren beschermt tegen aansprakelijkheid als hun acties redelijk zijn. Verder merken ze op dat het de rechter-commissaris van de districtsrechtbank J. Patrick O'Neill was die besloot dat er een gemotiveerde gegronde reden was om een aanhoudingsbevel uit te vaardigen. “Er kan in dit geval niet worden gezegd dat beklaagden handelden met de bedoeling emotioneel leed te veroorzaken bij het aanvragen en goedkeuren van een aanhoudingsbevel. Beklaagden vervulden gewoon een functie die ze vrij vaak vervullen - het onderzoeken van misdaden, het aanvragen van huiszoekingsbevelen, het aanvragen van aanhoudingsbevelen en het uitvoeren van die bevelen,' betoogde Marc DeSisto namens de overheid.
Onlangs ingediende gerechtelijke documenten bieden een kijkje achter de schermen van het onderzoek en volgen de interacties die hebben geleid tot de aanhouding van Monteiro door middel van sms-berichten. Christine verdween op 6 januari 1988, nadat ze alleen de bitterkoude nacht in was gegaan om een liter melk en een zak mosselen op te halen. Vierenvijftig dagen later spoelde haar lichaam aan op Conimicut Point in Warwick. Een lijkschouwer verklaarde de wijze van overlijden "verstikking door onderdompeling". De zaak bleef tientallen jaren een cold case totdat de zaak in 2018 nieuw leven werd ingeblazen als een focus van cold caserechercheur Cormier en haar cold case-taskforce. Forensisch analist Wong stelde vast dat het gedeeltelijke DNA-profiel dat uit een vlek aan de binnenkant van slachtoffertje Christine's broek was gehaald, consistent was met DNA dat de zoon van Monteiro aan de staat had verstrekt bij een niet-gerelateerde aanhouding.
De zoon was pas jaren na de verdwijning van Christine geboren, maar forensisch analist Wong liet cold caserechercheur Cormier weten dat het profiel afkomstig was van iemand uit zijn naaste vaderlijke familielijn. Op dat moment richtte Cormier zich op verdachte Monteiro, doorzocht zijn afval om monsters te vinden en vertelde forensisch analist Wong via sms: "Ik zweer dat ik deze man gewoon op zijn gezicht ga slaan om zijn bloed te verkrijgen" - bewijs, zeggen zijn advocaten, van "vastberadenheid koste wat het kost de misdaad op hem afschuiven.”
Rechter O'Neill tekende een bevel voor onderzoekers om uitstrijkjes van de binnenkant van Monteiro's wang te nemen. Wong ontdekte dat ze consistent waren met het monster van Christine's broek. "Het is een wedstrijd. Nu het rapport afronden,' sms'te forensisch analist Wong aan cold caserechercheur Cormier. "Oh My God!!!" antwoordde Cormier. “Leuk speurwerk, Sue!!! Gefeliciteerd!", zei Wong met een reeks emoji's.
Monteiro's team stelt dat Wong's gebruik van het woord "match" het zaadje plantte dat cold caserechercheur Cormier ertoe bracht vals bewijs te leveren om te beweren dat er een waarschijnlijke reden was voor Monteiro's aanhouding. In haar rapport gaf Wong in feite door dat de twee profielen "consistent" met elkaar waren. Ze legde uit dat ze konden worden gedeeld door alle leden van de mannelijke afstamming van de persoon - een statistische significantie van "ongeveer 1 op elke 1.909 individuen." De staat betoogt dat Wongs gebruik van het woord "match" niet was vermeld in de aanvraag voor het aanhoudingsbevel en bovendien dat het rapport duidelijk vermeldde dat de match niet exact was. “De monsters in kwestie komen overeen. De advocaat doet woordspelletjes, maar geen bewijs om het tegendeel te bewijzen', aldus advocaten van de staat.
Het kamp van verdachte Monteiro beweert ook dat cold caserechercheur Cormier de rechter heeft misleid met verhalen dat Monteiro een "verborgen" levensstijl leidde. Hij vervulde vijftien jaar dezelfde baan, hield openbare profielen op sociale media bij en had eerder contact opgenomen met de politie nadat zijn auto was gestolen. Ze beschuldigen cold caserechercheur Cormier ook van het presenteren van misleidende informatie dat Monteiro boven Saints Market in Slater Street woonde ten tijde van Christine's dood, terwijl ze wisten dat uit politiebewijzen bleek dat hij daar woonde in 2001. En dat is 13 jaar nadat Christine de winkel voor het laatst had bezocht. Bovendien, zo stellen ze, heeft cold caserechercheur Cormier geen rekening gehouden met bewijs van een alternatieve verdachte die volgens een getuige de naam van Christine gebruikte bij het beschrijven van een meisje dat hij had laten verdrinken.
"Een jury kan redelijkerwijs vaststellen dat cold caserechercheur Cormier haar 'geheime' levensstijlclaims heeft verzonnen (en/of materieel ontlastend bewijs heeft verborgen),' schreven ze.
De staat antwoordt dat drie openbare aanklagers, waaronder Stephen Dambruch, hoogste baas van de Criminal Division binnen het Openbaar Ministerie, de aanvraag voor het aanhoudingsbevel die aan rechter O'Neill was voorgelegd, hebben beoordeeld. Daaruit bleek dat cold caserechercheur Cormier te goeder trouw handelde. "Een neutrale magistraat geloofde dat er een gegronde reden was voor de aanhouding van de eiser en keurde het aanhoudingsbevel goed", zeiden ze. Verdachte Monteiro werd aangehouden met een gegronde reden.
Rechter Mary S. McElroy van de Amerikaanse districtsrechtbank leidt de zaak en heeft het in onderzoek.
Bekijk mediabericht
Bekijk mediabericht rechtszaak
