UPDATE 23-04-2023 Onderzoeker David Barnouw heeft een herziene versie gemaakt van zijn boek ‘Wie verraadde Anne Frank’, dat hij in 2003 samen met Gerrold van der Stroom schreef. De aanleiding ertoe was alle ophef die vorig jaar ontstond na de publicatie van ‘Het verraad van Anne Frank?’, dat Rosemary Sullivan maakte naar aanleiding van het Cold Case-onderzoek naar wie het meisje in de bange jaren ’40-’45 heeft verraden. Eerder deze week gaf hij daarover een interview aan Jonet.nl. Onderzoekster Natasha Gerson en de nabestaanden van de Joodse notaris Arnold van den Bergh steken hun mening erover niet onder stoelen of banken.
Volgens Van den Berghs kleinkind Mirjam de Gorter en haar partner Ilias Frieling is de auteur van Wie verraadde Anne Frank ‘de weg kwijt’. Zij schrijven aan de redactie van Jonet.nl: ‘Barnouw vraagt zich nog steeds af of het Cold Case Team een halsmisdaad heeft gepleegd. Heeft hij Sullivans boek, de refutatie en het rapport van Natasha Gerson wel gelezen?’ Met dat laatste doelen de twee op het onderzoek dat Gerson eerder naar het boek van Sullivan deed en op Jonet.nl publiceerde.
De Gorter en Frieling: ‘Grootschalige bronfraude en ondeugdelijke argumentatie maakt het boek van Sullivan wezenlijk anders dan eerdere publicaties over het verraad van Anne Frank. Het zelfbenoemde Cold Case Team hield het onderzoek onder strikt embargo om vervolgens de resultaten wereldwijd via een agressieve campagne te lanceren met de leugen: “Joodse notaris verraadde Anne Frank”. De ophef kwam dus niet uit de lucht vallen, die had het Team zelf veroorzaakt’. Ze vragen zich af: ‘Wat voegt Barnouws boekje eigenlijk toe als hij niet eens ingaat op de bronnenfraude? Nu wordt de lezer van zijn boekje verder op een dwaalspoor gebracht’.
Ook Gerson is met een reactie gekomen op de uitspraken van Barnouw in het interview. Zij verdedigt haar rapport naar aanleiding van wat hij daarover zei. ‘Mijn rapport was, in tegenstelling tot Barnouw’s boekje, niet geschreven voor het grote publiek en kapitaliseert niet op de zaak. Ook ben ik geen betrokkene bij het gebeuren zoals Barnouw wel. Barnouw heeft mijn rapport in elk geval prima begrepen. En vervolgens in de nieuwe versie van zijn boekje zijn eigen fouten uit 2003, die misbruikt zijn door het Cold Case Team, weggepoetst, evenals zijn eigen verdergaande betrokkenheid daarbij. Wie altijd zo hooghartig en laatdunkend doet, moet in ieder geval geen zelf-verschonend, achterhaald broddelwerk leveren’.
Desgevraagd zegt Barnouw tegen de redactie van Jonet.nl dat hij de reactie van De Gorter en Frieling niet geheel begrijpt. “Het onderzoek van het Cold Case Team deugt niet, de uitkomst ook niet, maar dat is wat anders dan fraude. En bronfraude, dat is als je bronnen vervalst. Dat is in dit geval niet gebeurd. Het gaat om foutieve interpretatie van bronnen.” Barnouw benadrukt dat hij zich sinds 1980 met alle ins en outs over Anne Frank bezig houdt. “Iedereen mag daar iets van vinden.” Op de reactie van Gerson zegt hij: “Mijn boek gaat niet alleen over Sullivan, maar over alle verraadzaken. Ik maak keuzes, want schrijven is schrappen.” Als reactie daarop schrijft Gerson aan de redactie van Jonet.nl: ‘Meervoudige fraude en vervalsing is onomstotelijk aangetoond’.
----------------------------------------------------------
Onderzoeker David Barnouw heeft een herziene versie gemaakt van zijn boek ‘Wie verraadde Anne Frank’, dat hij in 2003 samen met Gerrold van der Stroom schreef. De aanleiding ertoe was alle ophef die vorig jaar ontstond na de publicatie van ‘Het verraad van Anne Frank?’, dat Rosemary Sullivan maakte naar aanleiding van het Cold Case-onderzoek naar wie het meisje in de bange jaren ’40-’45 heeft verraden. Uitgeverij Boom vond het tijd voor een nieuwe editie van het boek van Barnouw en benaderde hem daarvoor, met succes. Maar wat levert dit vernieuwde overzicht op? Jonet.nl vroeg het aan de auteur.
Dit boekje is onlangs uitgegeven en gaat over wie Anne Frank en haar mede-onderduikers verraadde. Waarom was het nodig?
“Geïnteresseerden in Anne Frank, en dat zijn er velen, zijn de weg een beetje kwijtgeraakt, mede door de ophef begin 2022 over het Cold Case Team en de Joodse notaris als verrader. Alles rond Anne Frank wordt als belangrijk en in de laatste twintig jaar is met name de discussie rond het eventuele verraad centraal komen te staan. Men realiseert zich echter niet dat er regelmatig ‘nieuwe’ verraders worden genoemd en een handzaam overzicht daarvan vind ik dus een welkome bijdrage. Dat tracht mijn boekje te doen.”
Na het verschijnen van het boek ‘Het verraad van Anne Frank’, dat gaat over het onderzoek van een Cold Case Team (CCT) naar wie het meisje verraden heeft, ontstond vorig jaar veel ophef. Hoe kijk jij daar tegen aan?
“Vanaf het begin was ik min of meer per ongeluk betrokken bij de opzet van het onderzoek. Ik maakte ook kennis met de Vince Pankoke, de Amerikaanse ex-FBI-agent, die deze cold case zaak als zijn jongensdroom zag. Ik zag wel iets in een volledig nieuw onderzoek, uitgevoerd door nieuwe mensen, hoewel ik de ophef over big data en artificial intelligence wat overdreven vond. Maar toen snel bleek dat het maken van commerciële documentaires voorop stond, deed ik niet meer mee. De ophef was dubbel, omdat de Nederlandse wetenschappers het ook niet konden verkroppen dat buitenstaanders zich op ‘hun’ terrein begaven. Wat ik nog wel wil vermelden is dat het Cold Case Team alle ‘verraadzaken’ op serieuze doorgenomen heeft.”
Er is nadien een rapport verschenen over het onderzoek, gemaakt door zes wetenschappers, en een rapport over het boek zelf, gemaakt door Natasha Gerson. Daarin werd van alles weerlegd. Waarom dan nu alsnog jouw boek ‘Anne Frank en het verraad?
“Zowel het rapport van de zes wetenschappers en die van Gerson zijn buitengewoon uitvoerig en soms ondoorgrondelijk. Ze lijken nauwelijks voor een groter publiek bedoeld. En je vraagt je af of het Cold Case Team een halsmisdaad heeft gepleegd, zo verbeten waren de reacties. Als je eist dat een boek niet meer verkocht mag worden, ligt het verbranden van boeken op de loer; dat schijnt men zich niet te beseffen. Het Verraad van Anne Frank is niet meer verkrijgbaar en de rapporten zijn alleen on-line in te zien. In mijn overzicht kun je alles nog eens lezen.”
Je boek heeft een overzicht van de feiten, maar wat kunnen nieuwsgierigen nog meer ontdekken?
“Nieuwsgierigen zullen zien dat deze zaak niet op zichzelf staat en dat het laatste woord over het eventuele verraad nog niet is gezegd. Ik weet zeker dat over een paar jaar weer iemand komt met een nieuwe theorie.”
Waarom?
“Het enige wat je nog over Anne Frank kunt schrijven dat nieuw lijkt, is op de proppen komen met een verrader. Er is namelijk al een biografie geschreven en ook is haar verzamelde werk al uitgegeven. Het NIOD is nu weer opnieuw bezig om de boel te digitaliseren. Ik weet niet waarom, want digitaal is digitaal.”
Veel mensen zijn het onderwerp ‘verraad van Anne Frank en co.’ een beetje moe. Kun je dat begrijpen?
“De Aula van de UvA was op 22 maart 2022 stampend vol, terwijl men daar wist wat er verteld zou worden: dat het Cold Case Team ontstellend slecht onderzoek had verricht en de Joodse notaris niet de dader was. Dat geeft wel aan dat de interesse groot is, maar dat geldt eigenlijk voor alles rond Anne Frank, zoals ik eerder al aangaf. De neonazi’s, die met een laserpen het woord ‘balpen’ op het Anne Frank Huis projecteerden, beseften dit ook. Daarmee werd gesuggereerd dat het dagboek een vervalsing is. Bovendien neemt het aantal bezoekers aan het achterhuis niet af.”
Is alles nu voldoende uitgezocht, of kan er nog meer onderzoek naar ‘het verraad’ worden gedaan?
“Je kunt nog alles gaan uitzoeken: wie tijdens de oorlog binnen een kilometer rond het achterhuis heeft gewoond en die namen allemaal gaan controleren op vaderlandsliefde. Dat gaat uiteindelijk niets opleveren, maar zelfs als je de tijd ervoor vrij maakt, zal het niks opleveren. Ik bedoel: zelfs als er bij wijze van spreken twintig mensen uit naar voren komen die onvaderlandslievend waren, komt er nog niets met zekerheid uit. Daar komt bij dat we altijd eerst bewijzen moeten zien. Zelfs als iemand op zijn sterfbed rochelend opbiecht de verrader te zijn, wil ik eerst de harde bewijzen zien.”
Tot slot: wat vind je van de honderdduizend euro aan gemeentegeld die is gegeven aan het CCT en die, volgens de gemeente, niet kan worden teruggevorderd?
“Als dat geld bedoeld was om de ruwe resultaten van het onderzoek over te dragen aan het NIOD en het Stadsarchief en als dat is gebeurt, lijkt me er niets aan de hand te zijn. Het lijkt me wel een fors bedrag voor zo’n overdracht, maar ik ken de voorwaarden van de gemeente niet. Mij lijkt het belachelijk veel geld voor een kleine handeling, namelijk het overhandigen van twee USB-sticks. Ik wil niet cynisch klinken, maar het was het klassieke: je noemt Anne Frank en hupsakee, je krijgt geld. Bovenal stond de naam van oud-burgemeester Job Cohen bij de ondersteuners. Dan maak je bij de gemeente Amsterdam een goede beurt.”
