Toegevoegd aan lijst Cold Case Literatuur (zie elders website): Nieuw boek over scenariodenken en cold case Milica van Doorn.
Ervaren rechercheurs kennen het begrip: Scenariodenken. Onder de vlag van de Politieacademie is een nieuw boek gepubliceerd onder de titel "Van watskeburt tot whodunit", waarbij een cold case als basis heeft gediend. Scenariodenken is een breedgedragen begrip in de opsporing. Maar wat er daadwerkelijk mee bedoeld wordt of hoe je dit inhoudelijk vorm kunt geven; daarover verschillen de inzichten. In dit boek worden wetenschappelijke theorieën over verhaal en verankering gecombineerd met inzichten uit het strafrecht en de opsporingspraktijk. Dit vertaalt zich naar praktische denkkaders, hulpmiddelen en tips. Deze worden niet alleen uitgelegd, maar ook direct toegepast op een onderzoek uit de praktijk. Een soort stappenplan voor het reconstrueren van scenario's in de Opsporing.
Bij grote opsporingszaken en cold cases wordt steeds vaker gebruik gemaakt van 'scenariodenken'. Om tunnelvisie en gerechtelijke dwalingen te voorkomen is het werken met scenario’s zelfs een verplicht onderdeel geworden bij de recherche. "Opsporing gaat over waarheidsvinding", zegt een betrokken criminoloog. "Je bent aan het reconstrueren welk verhaal de waarheid het dichtst benadert. Je gaat uit van bepaalde feiten en omstandigheden maar je moet je daarbij afvragen of het wel klopt. Kan het ook anders gegaan zijn? "Stel, je vindt iemand met een doorgesneden keel. Negen van de tien keer zullen we ervan uitgaan dat diegene dat niet zelf gedaan heeft. Maar we weten inmiddels ook dat dat toch voorkomt. Denk maar aan de gerechtelijke dwaling in de Rosmalense flatmoord. We waren ervan uitgegaan dat een dader het slachtoffer de keel had doorgesneden. Maar in deze situatie bleek dat iemand het zelf had gedaan. Iemand anders heeft daar jaren onterecht voor vast gezeten."
In het boek wordt een bekende cold case behandeld. Milica van Doorn werd in 1992 vermoord en verkracht gevonden in een sloot. In 2017 werd de zaak opnieuw bekeken volgens de scenario-methode. "Alle verhaalelementen zijn we opnieuw nagegaan. Uiteindelijk kwamen we op een aantal punten waaraan de dader moest voldoen. 133 mannen uit de omgeving voldeden daaraan. Die hebben we opgeroepen voor een DNA-verwantschapsonderzoek. Daar kwam een match uit met een familielid van de dader. En zo hebben we de zaak toch kunnen oplossen." Het is een misvatting dat scenariodenken bewerkelijk is of meer tijd kost, vindt de criminoloog. "Het zit heel erg in ons brein om in scenario's te denken. Wat blijkt is dat als je dit doet je op de lange termijn heel veel capaciteit spaart. Als je vroeg in een zaak extra denkwerk verricht, heb je er aan de achterkant juist veel profijt van."
Bekijk de uitzending
Bekijk het boek
