Weten Burgemeester & Wethouders wel welke cold cases en vermiste personen er in hun gemeente zijn? Over de zorgplicht.
"Vasthouden aan financiële stabiliteit, voorkomen dat bezuinigingen gedane investeringen terugdraaien en bijblijven met onze maatschappelijk ontwikkelingen; op straat en digitaal. Dat zijn de belangrijkste boodschappen in het position paper van regioburgemeesters en politie dat zij opstelden ten behoeve van een nieuw kabinet. Het gaat daarbij niet om nieuwe ambities: in het position paper wordt de reeds ingezette koers van vorige papers in herkenbare lijnen voortgezet.", aldus het positionpaper van de Regioburgemeesters op 25 september 2023.
Voor het perspectief is nodig om te vermelden dat in Nederland geen gevalideerde gegevens bekend zijn over het aantal cold cases en vermiste personen. De minister van Justitie en Veiligheid heeft in de Tweede Kamer een schatting gemaakt van ongeveer 1700 cold cases (lees meer dan 1700 slachtoffers van een onopgelost geweldsdelict). Daarnaast gaat men uit dat er nog minimaal 1000 daders van een geweldsdelict vrij rondlopen en tot op heden wegkomen met straf. Met deze ingeschatte aantallen kan er worden gesproken over een openbare ordeprobleem. En de openbare orde is nu net de verantwoordelijkheid van een burgemeester in een gemeente.
Artikel 7 van de Gemeentewet geeft aan dat "de raad de gehele bevolking van de gemeente vertegenwoordigt" en dit onder voorzitterschap van de burgemeester (artikel 9 Gemeentewet). Artikel 110 is een bepaling over een plan of een beleidsverslag, opgesteld door de gemeente. Artikel 160 beschrijft de bevoegdheid van het College van Burgemeester en Wethouders over de oprichting en deelneming aan bijvoorbeeld een stichtingsvorm als deze geacht wordt het doel te hebben voor de behartiging van een te dienen openbaar belang. Artikel 170 geeft weer de bevoegdheid van de burgemeester rond het doel van een goede samenwerking met andere gemeenten en andere overheden. De burgemeester is volgens artikel 172 belast met handhaving van de openbare orde, waarop artikel 180 de burgemeester oplegt verantwoording af te leggen aan de raad over het door hem gevoerde bestuur en dat de burgemeester alle alle inlichtingen geeft die de raad voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft.
Uit het positionpaper is niet op te maken wat de Regioburgemeesters voor plan of beleid hebben voor de openbare orde problematiek rond de nog minimaal 1000 zware geweldplegers in minimaal 1700 cold cases in hun gemeente. Bij de vermiste personen gaat het om veel grotere aantallen. Weten de raad, burgemeester & wethouders wel welke cold cases en vermiste personen zich in hun gemeente afspelen? En wat doen de raad, de burgemeester & wethouders voor nabestaanden en achterblijvers?
Als het om investeringen in ICT gaat, dan zouden de Regioburgemeesters zich ook zeer druk moeten maken voor een Cold Case Dashboard om zo inzichtelijk te krijgen welke cold casezaken er nog zijn, welke personen vermist zijn in hun gemeente en wie precies de nabestaanden en achterblijvers zijn en welke hulp zij nodig hebben vanuit de maatschappij.
De raad, de burgemeester & wethouders hebben een zorgplicht als het gaat om de openbare orde. Geld is nodig voor mensen en middelen. Er ligt een schone taak voor de Regioburgemeesters om op basis van artikel 170 een goede samenwerking aan te gaan met andere gemeenten en andere overheden als het departement van Justitie en Veiligheid, de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie om nabestaanden en achterblijvers proberen de antwoorden te geven waar men soms al decennia op wacht. Ook om de openbare orde te handhaven en de daders van zware gewelds- en zedendelicten achter slot en grendel te krijgen. De Nationale Politie en het Openbaar Ministerie hebben enkele miljoenen nodig om de organisatie van het proces van de aanpak van cold cases en vermiste personen naar een minimaal verantwoord niveau te krijgen als het gaat om mensen en middelen. Daarnaast zouden de samenwerkende gemeenten kunnen participeren in een non-profitorganisatie gebaseerd op een publiek-privaatrechtelijke samenwerking om het proces van de aanpak van cold cases en vermiste personen naar een hoger plan te krijgen.
Per 1 januari 2023 kennen we in Nederland 342 gemeenten. Dit betekent dat bij een minimaal aantal van 1000 daders in cold cases er gemiddeld 3 personen per gemeente nog vrijlopen die dader zijn van een zwaar misdrijf. Elke burgemeester in een gemeente zou vanuit zijn zorgplicht een onderzoek moeten laten uitvoeren welke cold cases en vermiste personen zich afspelen in zijn gemeente.
